مساحت قم در کتاب تاریخ قم

نویسنده کتاب تاریخ قم، مساحت قم را چهل و پنج فرسخ در چهل فرسخ (حدود 48000 کیلومتر مربع) می‌داند که از یک سو محدود است به همدان تا میلاجرد که همان ساوه است، از یک سو محدود است به ری تا جوسق که در دو فرسخی دیر جصّ (دیر گچ) است. از سوی دیگر، محدود به فراهان است که در سمت کرج ابودلف قرار دارد. و سرانجام محدود است به اصفاهان (اصفهان) تا وادی ای که میان قریه ی درام و جرقام و میان قریه ی راوند است. آن گاه می افزاید: «طول و عرض آن از اقلیم: برج قم جوز است، و 75 درجه و پانزده دقیقه طول آن است از مغرب، و از مشرق 105 درجه، و دقایق عرض آن 34 درجه و سی دقیقه و ناحیت قم از جمله بلد آن جبل است از اقلیم چهارم، و بلاد جبل، عبارت از همدان است و ماسیدان، که آن سیروان است، و مهرجانفدق، که آن صیمره است، و قم و ماه البصره، که آن نهاوند است، و ماه الکوفه، که دینور است، و قرمیسین (کرمانشاه)»
ماخذ: کتاب قم از ابتدای دوره قاجار تا مشروطه
به نقل از:
تاریخ قم، قمی، ص 6.