ارتفاعات هلیل روستای بیدهند قم

عشق به طبیعت که داشته باشی، زود از خواب بلند می شوی. خیر! از خواب می‌پری تا جا نمانی، حتی اگر شب قبل هم ساعت دو خوابیده باشی!.
زمستان و تابستان هم فرقی ندارد. بهار که باشد بهتر! زنگ ساعت برای ۵٫۳۰ تنظیم شده و عجولانه بر می‌خیزی تا به قرار برسی. ساعت ۶ حرکت است و نباید که جا بمانی.
همه چیز از شب قبل مهیا شده است.کوله پشتی ،لباس و کفش مخصوص، آب و لوازم صبحانه و… دوربین! و البته فلاسک چای که صبح باید سریع آماده شود. با چند دقیقه تاخیر، بدلیل تهیه نان تازه در مسیر، به محل قرار می‌رسیم.
سه راه زاویه! انتهای خیابان آذر! پاتوق یک گروه کوهنوردی (دیوانگان کوه دوبرادران ! اصطلاحی که گروههای کوهنوردی قم برای این گروه بکار می برند – تخصصشان صعود مستمرو سالیانه چندین بار به این قله سخت و صخره ای است)
مقصد، روستای بیدهند و ارتفاعات هلیل است. “این کوه با ارتفاع ۲۲۷۶ متر در ۳۵ کیلومتری جنوب باختری قم واقع شده است. جهت کوه شمال باختری – جنوب خاوری بوده و قله آن از نظر جغرافیایی در ۵۰ درجه و ۴۸ دقیقه درازای خاوری و ۳۴ درجه و ۲۰دقیقه پهنای شمالی قرار دارد”.
” چنان‌که در لغت‌نامه (دهخدا) آمده است، در ایران سه روستای بیدهند هست: بیدهند قم و بیدهند خوانسار و بیدهند نطنز. مردم بیدهند نطنز نام روستا را «وهند»، بر وزن سرشک، تلفظ می‌کنند. پیداست که در این تلفظ، «و» محرف و مخفف «وید» یا «بید» است. از اینکه «ها»ی وهند را به کسره تلفظ می‌کنند، معلوم می‌شود که ضبط صحیح بیدهند همان است که دهخدا آورده است:

یعنی به کسر ها».هند به معنای طرز و روش و هنجار است (رجوع شود به مدخل «هند» در همین لغت‌نامه). «بید» به معانی گوناگونی آمده است (رجوع شود به این مدخل در همین لغت‌نامه). در بیرون روستای بیدهند نطنز تفرج‌گاهی است به نام «بالاویدیا». با توجه به واژۀ پهلوی و سنسکریت «وید»، که ریشۀ «دیدن» است، احتمالاً بالاویدیا به معنای منظر بلند است. بر این اساس، شاید «بید» در بیدهند هم «وید» بوده باشد؛ و بیدهند یعنی طرز دیدار. نیز محتمل است که منظور از «بید» درخت بید باشد؛ و در این صورت، بیدهند یعنی به کردار درخت بید، لرزان!”(به نقل از وبگاه پارسی ویکی)
روستاهای کرمجگان و بیدهند و ابرجس (از توابع بخش کهک)، سه روستای کوهستانی هستند که متصل به هم، در امتداد ودر بستر یک رودخانه فصلی عریض، موسوم به دره باغ (درباغ کرمجگان) با باغ‌ها فراوان گردو شکل گرفته اند. کوه هلیل همچون یک دیواره بلند در امتداد و موازی این رودخانه بر دو روستای بیدهند و ابرجس سایه افکنده است. روستای بیدهند فاقد دشت است و تمام روستا مملو از باغ‌ها شخصی است که از دو قنات بالا (علیا) و پایین (سفلی) روستا آبیاری می‌شوند.(اصطلاح اهالی قنات آب بالا” و “قنات آب پایین”). البته قنات قدیمی دیگری بنام “فدرس” در بالا دست روستا، درست در مرز جدایی بیدهند و کرمجگان وجود دارد که هم اکنون بسیار کم آب است. در سال‌های نه چندان دور که آب شهر قم با مشکل شوری فزاینده و غیرقابل تحملی روبرو بود، آب این قنات تامین کننده آب شیرین بخشی ازمردم قم بود. حتی جایگاههای فروش آب گالنی از این قنات در شهر قم وجود داشت. در سالهای گذشته غالب اهالی این روستا به قم و تهران مهاجرت کرده اند ولی بدلیل آب هوای بسیارعالی آن، اکثرا با ساخت خانه های ویلایی و باز سازی خانه های قدیمی ، بین شهر و روستا در تردد هستند.
برای رفتن به بیدهند، دو مسیر وجود دارد : مسیر اول ؛جاده قدیم قم – کاشان است.از سه راهی لنگرود خروج از جاده اصلی ،بطرف راست تغییر مسیر می دهید. با گذر از روستای خورآباد ، صرم، ورجان ،سیرو و کهک مجددا به یک سه راهی میرسید. ادامه مسیر بطرف روستای ابرجس و بیدهند و کرمجگان است.(سمت چپ ، ادامه مسیر بطرف وشنوه و فردو است) مسیر دوم، جاده قدیم قم – اصفهان و عبور از کنار گذرشهرک پردیس بطرف ورجان است که ادامه آن همان مسیر قبلی است (گروه ماهور بدلیل تجمع اکثر افراد در سه راه زاویه از مسیر اول استفاده نمود)
از کهک که گذر می کنی ، کوه هلیل از دور بصورت یک دیواره با دو دماغه بلند، تقریبا قائم و با شیب تند خود نمایی می کند و برای صعود به قله باید یکی از این دو دماغه را انتخاب کنید.
برای مسیر اول که آسان تر و نزدیکتر هم هست، باید وارد روستای ابرجس شوید.در انتهای روستا قبرستان و امامزاده وجود دارد که محل مناسبی برای پارک وسایل نقلیه گروه است. از این قسمت ، از مسیر دشت و طی تعدادی تپه ها و دره های کوچک و بزرگ به دماغه اول می رسید که از یک شیار غالبا سنگی به قله می رسید.(گروه ماهور بارها از این مسیر صعود کرده است).
ابوالفضل قیامی

بازنویسی مطلب استاد قیامی از طرف سایت قم شناسی

“ارتفاعات هلیل روستای بیدهند”
عشق به طبیعت
اگر عاشق طبیعت باشید، برای طلوع خورشید در کوهستان از خواب می‌پرید، حتی اگر شب قبل تا دیروقت بیدار بوده باشید. فرقی نمی‌کند زمستان باشد یا تابستان، اما بهار صفای دیگری دارد. زنگ ساعت را برای ۵:۳۰ صبح تنظیم می‌کنید و با عجله آماده می‌شوید تا به قرارتان برسید.
مقصد: روستای بیدهند و ارتفاعات هلیل
ساعت ۶ صبح حرکت می‌کنید. همه چیز از شب قبل آماده شده است: کوله پشتی، لباس و کفش مخصوص، آب، صبحانه، دوربین و البته فلاسک چای. با کمی تأخیر به دلیل تهیه نان تازه در مسیر، به محل قرار می‌رسید: سه راه زاویه، انتهای خیابان آذر.
کوه هلیل
کوه هلیل با ارتفاع ۲۲۷۶ متر در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی قم واقع شده است. جهت این کوه شمال غربی – جنوب شرقی است و قله آن از نظر جغرافیایی در ۵۰ درجه و ۴۸ دقیقه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۲۰ دقیقه عرض شمالی قرار دارد.
روستای بیدهند
روستای بیدهند در دامنه کوه هلیل واقع شده است. این روستا فاقد دشت است و تمام آن مملو از باغ‌های شخصی است که از دو قنات بالا (علیا) و پایین (سفلی) روستا آبیاری می‌شوند. در سال‌های اخیر، بسیاری از اهالی این روستا به قم و تهران مهاجرت کرده‌اند، اما به دلیل آب و هوای بسیار عالی آن، اکثراً با ساخت خانه‌های ویلایی و بازسازی خانه‌های قدیمی، بین شهر و روستا در تردد هستند.
مسیرهای دسترسی به روستای بیدهند
دو مسیر برای رفتن به روستای بیدهند وجود دارد:

مسیر اول: جاده قدیم قم – کاشان. از سه راهی لنگرود خارج شده و به سمت راست تغییر مسیر می‌دهید. با گذر از روستاهای خورآباد، صرم، ورجان، سیرو و کهک به یک سه راهی می‌رسید. ادامه مسیر به سمت روستای ابرجس و بیدهند و کرمجگان است.
مسیر دوم: جاده قدیم قم – اصفهان و عبور از کنارگذر شهرک پردیس به سمت ورجان است که ادامه آن همان مسیر قبلی است.

صعود به قله هلیل
از کهک که عبور می‌کنید، کوه هلیل از دور به صورت یک دیواره با دو دماغه بلند، تقریباً قائم و با شیب تند خودنمایی می‌کند. برای صعود به قله باید یکی از این دو دماغه را انتخاب کنید.
مسیر اول صعود
مسیر اول آسان‌تر و نزدیک‌تر است. برای این مسیر باید وارد روستای ابرجس شوید. در انتهای روستا قبرستان و امامزاده وجود دارد که محل مناسبی برای پارک وسایل نقلیه گروه است. از این قسمت، از مسیر دشت و طی تعدادی تپه‌ها و دره‌های کوچک و بزرگ به دماغه اول می‌رسید که از یک شیار غالباً سنگی به قله می‌رسید.
گروه ماهور
گروه کوهنوردی ماهور بارها از این مسیر برای صعود به قله هلیل استفاده کرده است.
نکاتی برای صعود به قله هلیل

صعود به قله هلیل به دلیل شیب تند و مسیر صخره‌ای، نیاز به تجربه و آمادگی جسمانی مناسب دارد.
حتماً از تجهیزات مناسب کوهنوردی مانند کفش مناسب، کوله پشتی، لباس گرم، آب آشامیدنی و… استفاده کنید.
قبل از صعود، از وضعیت آب و هوا اطلاع پیدا کنید.
به تنهایی به قله صعود نکنید و حتماً با یک گروه کوهنوردی باتجربه همراه باشید.