پیشینه تیشه‌داری یا کنده‌کاری روی آجر از پیش از اسلام هم‌زمان با استفاده خشت‌های پخته آجر در ابنیه‌ها، کاخ‌ها و منازل اعیان در نقاط مختلف ایران شکل گرفت.
استادکار با انتخاب آجر که بیشتر از آجرهای کهنه و قدیمی در بناهای متروکه یا فرسود بود استفاده می‌کرد؛ زیرا کار حکاکی روی آنها بهتر انجام می‌شد و اغلب در پای سازه به همراه معمار و بنًا هم‌زمان کار انجام می‌شده است.
تیشه‌داری هنری ارزشمند است که اوج این هنر در دوره قاجار به‌چشم می‌خورد.
کم‌و‌بیش در دوره پهلوی اول مورد اقبال مردم بود که آرام آرام با پدیدار شدن صنایع سنگ و نماهای دیگر به ورطه فراموشی سپرده شد.
ما نام و نشانی از اساتید این حرفه در قم پیدا نکردیم. قطعا کسانی در این شغل و حرفه بوده‌اند.
از آخرین بازماندگان این هنر محمدقاسم اخوییان بودند در نیشابور که بنده تا سال ۱۳۸۹ از حیات ایشان مطلع بودم. ایشان متولد ۱۳۰۹ بودند وآثار بی‌نظیر و متعددی در نیشابور اجرا کردند.
در قم در خیابان‌های منتهی به حرم حوالی سه راه بازار و ارم آخرین آثار مربوط به پهلوی اول مشهود است که باید حفظ و نگهداری شود.
امیرحسین میرقیصری
۱۴۰۰/۰۷/۰۳
