حوض حرم حضرت معصومه(س) مانند حوض مسجد جامع قم تغییرات زیادی را تجربه کرده است.
- اولین حوض
تصویر بالا احتمالا ساخت اولین حوض حرم در صحن اتابکی را در سال ۱۳۰۵ ه.ق نشان می‌دهد.
نکتۀ جالب‌توجه مسیر آبی است که با عمق کم به حوض چندضلعی وصل می‌شده است، چیزی شبیه به آبراهه‌های اطراف حوض واقع در حیاط مدرسۀ فیضیه در همان زمان.
- حوض بیضی
تا قبل از دورۀ قاجاریه ساخت حوض به شکل بیضی مرسوم نبود؛ زیرا معتقد بودند که آب در حوض بیضی زودتر گندیده می‌شود؛* اما با گذشت زمان هم کفسازی صحن اتابکی تغییر می‌کند و هم حوض چندضلعی به حوض بیضی‌شکل با پاشویه‌ای در اطراف تبدیل می‌گردد. نکته جالب تصاویر این است که از دورۀ قاجار تا این زمان، در اطراف حوض، چراغ‌هایی قرار دارد.
- بازگشت حوض چندضلعی
هندسۀ حوض حرم حضرت معصومه(س) با تصمیم متولیان تغییر می‌کند، مجددا تبدیل به چندضلعی می‌شود.
- در نهایت مجددا حوض بیضی
تغییرات متعدد، جزو لاینفک معماری بناهای مذهبی شهر است و هندسۀ جزئیات دائما در حال تغییر است…
* پیرنیا، محمدکریم، آشنایی با معماری اسلامی ایران، به کوشش غلامحسین معماریان، تهران، ۱۳۷۱، ص ۲۸۹-۲۹۰
1 دیدگاه
سلیمانی
واقعا دلیل اینهمه تغییر در هندسه حوض چیست؟؟