✍️ حسین صادقی
قم، شهر مشهور به “در بهشت”، میزبان یکی از محراب‌های زرین فام بزرگ متعلق به دوره ایلخانی است. این محراب که در امامزاده «علی بن جعفر(ع)» واقع شده، به واسطه طراحی چشم‌نواز و کیفیت بالای ساخت و تولیدش، از جمله برجسته‌ترین آثار تالار ایلخانی در موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران به شمار می‌آید.
تاریخچه و ساخت:
محراب توسط آخرین عضو خاندان طاهر کاشانی (یوسف بن علی بن محمد بن ابی طاهر) در تاریخ ۷۳۴ ه.ق ساخته شده است. با این وجود، در خشت مرکزی محراب تاریخ ۷۱۳ ه.ق نیز مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده استفاده سفالگر از قالب محراب‌های قدیمی‌تر و بازتولید آن برای محراب این بنا است.
ویژگی‌ها:
طراحی: محراب دارای تزئینات و نقوش اسلیمی، ختایی و هندسی است که با ظرافت و دقت فراوانی به کار رفته‌اند.
رنگ: رنگ‌های غالب در محراب، لاجوردی، فیروزه‌ای، سفید و زرین هستند که ترکیب چشم‌نوازی را خلق کرده‌اند.
کتیبه: کتیبه ثلث حاشیه محراب شامل آیات ۵۴ و ۵۵ سوره اعراف است.
اهمیت: این محراب به دلیل قدمت، کیفیت ساخت، طراحی و تزئینات، از جمله آثار ارزشمند و منحصر به فرد دوره ایلخانی محسوب می‌شود.
محل نگهداری:
در حال حاضر، محراب زرین فام امامزاده «علی بن جعفر(ع)» در تالار ایلخانی موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران نگهداری می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند از این اثر نفیس دیدن کنند.
